Ontwikkelingspsychologie

Welkom op de website van de groep Ontwikkelingspsychologie! De algemene doelstellingen van ons onderzoek zijn (1) inzicht verwerven in de normale psychologische ontwikkeling van mensen, en (2) nagaan welke factoren een invloed hebben op het optimaal en psychopathologisch functioneren van mensen doorheen verschillende leeftijdsperioden. We bestuderen hierbij een brede waaier van zowel positieve ontwikkelingsuitkomsten, zoals optimaal leren, volharding, vitaliteit, en zelfwaarde, als negatieve ontwikkelingsuitkomsten, zoals depressie, perfectionisme, relationele agressie, en eetstoornissen. We gaan hierbij na hoe de sociale omgeving, zoals ouders en leerkrachten, deze positieve en negatieve uitkomsten kunnen beïnvloeden. Verder wordt aandacht geschonken aan processen, zoals motivationele processen, doelen, en aspecten van identiteitsontwikkeling, die de impact van de sociale omgeving op deze uitkomsten kunnen verklaren. Deze thema’s worden benaderd vanuit uiteenlopende theorieën, zoals de separatie-individuatietheorie, de identiteitstheorie, de zelf-determinatietheorie, de prestatie-doel theorie, en de sociale domein theorie. Het onderzoek in onze groep heeft zich vooral toegespitst op de levensperiode van de adolescentie, maar recent doen wij ook onderzoek bij lagere school kinderen, opkomende volwassenen, volwassenen, en ouderen. We hanteren diverse onderzoeksmethoden, waarbij we naast correlationeel onderzoek ook gebruik maken van experimentele designs en kwalitatieve studies. Onze voorkeur gaat vooral uit naar longitudinaal onderzoek omdat deze methode bij uitstek toelaat om de complexe en dynamische processen van menselijke ontwikkeling in kaart te brengen.

Een slideshow die deze onderzoeksvisie presenteert en illustreert aan de hand van twee concrete studies is hier beschikbaar.

In onze blog vind je interessante samenvattingen van onze recente studies!

Nieuws ontwikkelingspsychologie

Blog ontwikkelingspsychologie

	E-mail	Wim Beyers
	Tel.	09 264 64 20
	Fax.	09 264 64 99
	Lokaalnr.	150.043
	Categorie	Zelfstandig academisch personeel

	E-mail	Bart Soenens
	Tel.nr.	09 264 91 34

	Lokaalnr.	150.041
	Categorie	Zelfstandig academisch personeel

	E-mail	Maarten Vansteenkiste
	Tel.nr.	09 264 64 13
	Lokaalnr.	150.034
	Categorie	Zelfstandig academisch personeel

	E-mail	Janne Vanhalst
	Tel.nr.	09 264 64 19
	GSM
	Lokaalnr.	150.061
	Categorie	Zelfstandig academisch personeel

	E-mail	Nathalie Aelterman
	Tel.nr.	09 264 86 33
	GSM
	Lokaalnr.
	Categorie	Wetenschappelijk personeel

	E-mail	Katrijn Brenning
	Tel.nr.	09 264 64 15
	GSM
	Lokaalnr.	150.056
	Categorie	Doctor-assistent

	E-mail	Jolene Deeder
	Tel.nr.	09 264 64 26
	GSM
	Lokaalnr.	150.022
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Elien Mabbe
	Lokaalnr.	150.056
	Categorie	Post-doctoraal Onderzoeker FWO


Webpagina

Onderwijs	Practicum Ontwikkelingspsychologie I Thema (2011-2012): Ego-integriteit Practicum Ontwikkelingspsychologie II Thema (2012-2013): Individuele verschillen in reactie op autonomieondersteunende en controlerende opvoeding Thema (2014-2015; 2015-2016; 2016-2017): Autonomie-ondersteuning bij kleuters Thema (2018-2019): Hoe bespreken ouders herinneringen met hun kleuters? (i.s.m. Jolene Van der Kaap-Deeder)

Onderzoe	Doctoraat: De rol van individuele verschillen in effecten van autonomie-ondersteunende en controlerende socialisatie in de kindertijd en adolescentie: Een longitudinale, dagboek-gebaseerde, en experimentele benadering. In de laatste 30 jaar vond er in de literatuur een exponentiële toename in onderzoek naar opvoeding plaats (Holden, 2010). Alhoewel de opvattingen over wat een optimale opvoeding precies is nogal variëren, zijn onderzoekers het er wel over eens dat ouders een belangrijk rol spelen in het functioneren van kinderen op verschillende vlakken. Alhoewel er tal van opvoedingsdimensies en praktijken bestaan (Skinner, Johnson, & Snyder, 2005), is er meer en meer consensus dat er drie dimensies zijn die de kerndimensies van opvoeding uitmaken (Barber, 1997; Barber, Stolz, & Olsen, 2005; Smetana, 2017; Soenens, Vansteenkiste, & Beyers, in druk): relationele steun (d.w.z., warmte, affectie, responsiviteit), regulatie (d.w.z., regels bepalen en erop toezien dat deze worden nageleefd), en autonomie-ondersteuning (Collins, Maccoby, Steinberg, Hetherington, & Bornstein, 2000; Maccoby, 1992). In het mijn doctoraatsproefschrift zal de focus liggen op contexten die de autonomie van kinderen en adolescenten ondersteunen, dan wel ondermijnen. Aangezien autonomie een centraal concept is in de Zelf-Determinatie Theorie (ZDT; Deci & Ryan, 1985a, 2000; Ryan & Deci, 2017), zullen we ons in dit doctoraatsproefschrift op deze theorie baseren. Onderzoek toont in toenemende mate aan dat kinderen die hun ouders als autonomie-ondersteunend ervaren optimaal ontwikkelen op tal van vlakken (Grolnick, 2003; Ryan, Deci, & Vansteenkiste, 2016; Soenens, Vansteenkiste, Van Petegem, Beyers, & Ryan, 2018). Kinderen en adolescenten die hun ouders ervaren als autonomie-ondermijnend (d.w.z., controlerend) vertonen meer problemen in hun ontwikkeling (Pinquart, 2016; 2017). De robuustheid van deze bevindingen roept echter de vraag op of alle kinderen even gevoelig zijn voor de effecten van een autonomie-ondersteunende en psychologisch controlerende opvoeding. Het hoofddoel van mijn doctoraatsproefschrift is dan ook om te onderzoeken of en hoe de persoonlijkheid van kinderen en adolescenten een rol speelt in de effecten van autonomie-ondersteunende en controlerende contexten op welzijn en probleemgedrag (Doel 1). Daarbij worden effecten van autonomie-ondersteunende en controlerende contexten bestudeerd op zowel het niveau van stabiele, interindividuele verschillen als op het niveau van intra-individuele verandering over korte (d.w.z., dagelijkse) en langere (d.w.z., jaarlijkse) tijdsperioden. Gezien de focus op de effecten van opvoeding op twee verschillende niveaus van analyse (d.w.z., het tussen- en binnen-persoonsniveau), is een bijkomende doelstelling van dit proefschrift om te onderzoeken in hoeverre autonomie-ondersteunend en psychologisch controlerend opvoeden zelf stabiele kenmerken zijn van de socialisatiestijl van ouders, en dus verschillen tussen ouders weerspiegelen dan wel van dag tot dag variëren, en dus verschillen binnen een ouder weerspiegelen (Doel 2). Om de rol van autonomie-ondersteunende en psychologisch controlerende socialisatie in de aanpassing van kinderen en adolescenten te onderzoeken, alsook de rol van individuele verschillen hierin, wordt een verscheidenheid aan onderzoeksdesigns (meer bepaald cross-sectionele, dagboek-gebaseerde, longitudinale en experimentele) gebruikt. Post-doctoral research One day is not the other when it comes to parenting an adolescent: A dynamic, trait-state perspective on autonomy-relevant parenting in adolescence Given that most developmental tasks in adolescence (e.g., identity formation) essentially deal with autonomy, it is important for parents to support their adolescent’s autonomy and to avoid engaging in autonomy-suppressing parenting. Most studies on autonomy-relevant parenting have focused on stable differences between parents, thereby adopting a trait perspective on parenting. A few studies indicated that parents’ autonomy-relevant parenting fluctuates from day to day and on a situational basis. This work suggests that a more dynamic, state-perspective towards parenting is needed. Because studies up till now adopted either a trait-like or a state-like approach to autonomy-relevant parenting, the interplay between trait and state levels of such parenting has not been investigated yet. In this project I seek to gain a better understanding of this interplay, thereby addressing two important sets of questions. First, I investigate the conditions under which trait levels of parenting manifest in corresponding state levels of parenting, thereby examining the role of parental stress in this association. Second, I investigate whether adolescents growing up in generally more autonomy-supportive families benefit more from a new situational or daily autonomy-supportive interaction, presumably because they are more sensitized to its benefits. These questions will be investigated using a diary-based, experimental and intervention-based design.

Bibliografie	Bibliografie

Recente publicaties	Brenning, K., Soenens, B., Mabbe, E. &, Vansteenkiste, M. (2018). Ups and downs in the joy of motherhood: Maternal well-being as a function of psychological needs, personality, and infant temperament. Journal of Happiness Studies, 1-22. doi: 10.1007/s10902-017-9936-0 Dieleman, L. M., De Pauw, S. S. W., Soenens, B., Mabbe, E., Campbell, R., & Prinzie, P. (2018). Relations between problem behaviors, perceived symptom severity and parenting in adolescents and emerging adults with ASD: The mediating role of parental psychological need frustration. Research in Developmental Disabilities, 73, 21-30. doi: 10.1016/j.ridd.2017.12.012 Mabbe, E., Soenens, B., De Muynck, G.-J., & Vansteenkiste, M. (2018). The impact of feedback valence and communication style on intrinsic motivation in middle childhood: Experimental evidence and generalization across individual differences. Journal of Experimental Child Psychology, 170, 134-160. doi: 10.1016/j.jecp.2018.01.008 Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Beyers, W., Brenning, K, & De Pauw, S. S. W. (under review). The moderating role of adolescent personality in associations between psychologically controlling parenting and problem behaviors: A longitudinal examination at the level of within-person change. Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., & De Pauw, S. S. W. (under review). Does perceived autonomy-supportive parenting relate to better adjustment only among adolescents with an autonomous personality? Distinguishing between two meanings of the notion of goodness-of-fit. Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Van der Kaap-Deeder, J., & Mouratidis, A. (2018). Day-to-day variation in autonomy-supportive and psychologically controlling parenting: The role of parents' daily experiences of need satisfaction and need frustration. Parenting: Science and Practice., 18, 86-109. doi: 10.1080/15295192.2018.1444131 Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., & Van Leeuwen, K. (2016). Do personality traits moderate relations between psychologically controlling parenting and problem behavior in adolescents? Journal of Personality, 84, 381-392. doi: 10.1111/jopy.12166 Mabbe, E., Vansteenkiste, M., Van der Kaap-Deeder, J., Dieleman, L., Mouratidis, A., & Soenens, B. (in press). The role of child personality in effects of psychologically controlling parenting: An examination at the level of daily fluctuations. European Journal of Personality. doi: 10.1002/per.2156 Soenens, B., Park, S.-Y., Mabbe, E., Vansteenkiste, M., Chen, B., Van Petegem, S., & Brenning, K. (in press). The moderating role of collectivism in South-Korean adolescents’ perceptions of and responses to autonomy-supportive and controlling parenting. Frontiers in Psychology. Van der Kaap-Deeder, J., Audenaert, E., Soenens, B., Vandevelde, S., Van Mastrigt, S., Mabbe, E., & Vansteenkistse, M. (2017). Choosing when choices are limited: The role of perceived afforded choice and autonomy in prisoners' well-being. Law and Human Behavior, 41, 567-578. doi: 10.1037/lhb0000259 Van der Kaap- Deeder, J., Soenens, B., Mabbe, E., Dieleman, L., Mouratidis, A., Campbell, R., & Vansteenkiste, M. (under review). From daily need experiences to autonomy-supportive and psychologically controlling parenting via psychological availability and stress. Van der Kaap-Deeder, J., Vansteenkiste, M., Soenens, B., Loeys, T., Mabbe, E., & Gargurevich, R. (2015). Autonomy-supportive parenting and autonomy-supportive sibling interactions: The role of mothers' and siblings' psychological need satisfaction. Personality and Social Psychology Bulletin, 41, 1590-1604. doi: 10.1177/014616721560222 Van der Kaap-Deeder, J., Vansteenkiste, M., Soenens, B., & Mabbe, E. (2017). Children's daily well-being: The role of mothers', teachers', and siblings' autonomy support and psychological control. Developmental Psychology, 53, 237-251. doi: 10.1037/dev0000218 Vandewalle, J., Mabbe, E., Debeuf, T., Braet, C. & Moens, E. (2017). The daily relation between parental rejection and emotional eating in youngsters: A diary study. Frontiers in Psychology, 8, 1-8. doi: 10.3389/fpsyg.2017.00691 Van Petegem, S., Zimmer-Gembeck, M.J., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Brenning, K., Mabbe, E., Vanhalst, J. & Zimmermann, G. (2017). Does parenting context modify adolescents' appraisals and coping with a situation of parental regulation? The case of autonomy-supportive vs. controlling parenting. Journal of Child and Family Studies, 26, 2623-2639. doi: 10.1007/s10826-017-0758-9 Wuyts, D., Vansteenkiste, M., Mabbe, E., & Soenens, B. (2017). Effects of social pressure and child failure on parents’ use of control: An experimental investigation. Contemporary Educational Psychology, 51, 378-390. doi: 10.1016/j.cedpsych.2017.09.010

Congrespresentaties	Brenning, K., Soenens, B., Van Petegem, S. & Mabbe, E., (2014, June). Adolescents’ coping with parental psychological control: The role of emotion regulation. In S. B. Özdemir (Chair), Understanding psychologically controlling parenting during adolescence and emerging adulthood across difference cultural contexts. Symposium conducted at the ISSBD Congress (International Society for the Study of Behavioral Development), Shanghai, China. Brenning, K., Soenens, B., Vansteenkiste, M. & Mabbe, E. (2016, June). Pink cloud or baby blues? A longitudinal study investigating the role of motivation and basic psychological need satisfaction in women’s psychosocial well-being during the transition to motherhood. In T. Pierce (Chair), Motherhood. Symposium conducted at the 6the International Conference on Self-Determination Theory, Victoria, Canada. Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Van Leeuwen, K., & Van Petegem, S. (2013, June). The role of personality in associations between autonomy-supportive versus controlling parenting and adolescents' adjustment. Poster presented at the 5th international conference on Self-Determination Theory, Rochester, USA. Mabbe, E., Soenens, B., & Vansteenkiste, M. (2015, March). The goodness-of-fit concept from a Self-Determination Theory perspective. Poster presented at the International Convention of Psychological Science, Amsterdam, The Netherlands. Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., & van der Kaap-Deeder, J. (2015, March). Towards a more dynamic view on parenting: daily variation in autonomy-supportive and psychologically controlling parenting and their antecedents. Poster presented at SRCD conference, Philadelphia, USA. Mabbe, E., Soenens, B., & Vansteenkiste, M. (2015, September). The Situation in Toddlers Questionnaire: A New Measure to Tap into Parenting from the Perspective of Self-Determination Theory and its Associations with Personality, Temperament and Developmental Outcomes. In S. De Pauw, E. Mabbe (Chairs) & L. Goossens (Discussant), How child and parent personal characteristics contribute to the pains and pleasures of parenting: Evaluations across typical and atypical development. Symposium conducted at the 17th European Conference on Developmental Psychology (ECDP), Braga, Portugal. Mabbe, E., Brenning, K., Soenens, B., & Vansteenkiste, M. (2016, June). How mothers can help you, even when they are not there: The moderating role of maternal autonomy-support in effects of need supporting feedback on motivation. Poster presented at the 6th international conference on Self-Determination Theory, Victoria, Canada. Mabbe, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Van der Kaap-Deeder, J., & Mouratidis, A. (2017, August). Towards a more dynamic view on parenting: Daily variation in autonomy-supportive and controlling parenting and their antecedents. In E. Mabbe (Chair) & L. Keijsers (Discussant), Contributions of child and parent characteristics to parenting and their underlying mechanisms. Symposium conducted at the 18th European Confernce on Developmental Psychology (ECDP), Utrecht, The Netherlands. Van der Kaap- Deeder, J., Vansteenkiste, M., Soenens, B., & Mabbe, E. (2015, september). Autonomie-ondersteuning binnen het gezin: Een dynamisch perspectief. Symposium presented at the VCKJPP, Brussels, Belgium.

Links	Project Parel: Onderzoeksproject rond opvoeding en persoonlijkheid bij adolescenten (Longitudinale vragenlijststudie en dagboekstudie) Dagboekstudie: Onderzoeksproject rond opvoeding van dag tot dag.

Pers	Goede ouders zorgen voor zichzelf, Psychologies Magazine, Juni 2015, m.m.v. Elien Mabbe en Bart Soenens
	Moeders zijn precies vaders, en omgekeerd, De Standaard, november 2016, m.m.v. Maarten Vansteenkiste, Elien Mabbe, Leen Haerens, & Bart Soenens. Dit is een reactie op het artikel Gelukkige vader, vrolijk kind

	E-mail	Michiel Boncquet
	Tel.nr.	09 264 64 23
	GSM
	Lokaalnr.	150.035
	Categorie	Bursaal

	E-mail	Nathalie Coorevits
	Tel.nr.	09 264 64 26
	GSM
	Lokaalnr.	150.022
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Rachel Campbell
	Lokaalnr.
	Categorie	Vrijwillige medewerker

	E-mail	Gert-Jan De Muynck
	Tel.nr.	09 264 64 26
	GSM
	Lokaalnr.	150.022
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Lisa Dieleman
	Tel.nr.	09 264 64 15
	GSM
	Lokaalnr.	150.056
	Categorie	Wetenschappelijk personeel

	E-mail	Nele Flamant
	Tel.nr.	09 264 64 23
	GSM
	Lokaalnr.	150.035
	Categorie	Bursaal

	E-mail	Sophie Goemaere
	Tel.nr.	09 264 64 15
	GSM
	Lokaalnr.	150.056
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Nele Laporte
	Tel.nr.	09 264 62 70
	GSM
	Lokaalnr.	150.058
	Categorie	Bursaal

	E-mail	Sofie Morbée
	Tel.nr.	09 264 86 33
	GSM
	Lokaalnr.
	Categorie	Bursaal

	E-mail	Cát Tuong Nguyen Phuoc
	Tel.nr.	09 264 64 26
	GSM
	Lokaalnr.	150.022
	Categorie	Wetenschappelijk personeel

	E-mail	Mieke Samyn
	Tel.nr.	09 264 64 15
	GSM
	Lokaalnr.	150.056
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Charlotte Schrooyen
	Tel.nr.	09 264 62 70
	GSM
	Lokaalnr.	150.058
	Categorie	Assisterend Academisch Personeel

	E-mail	Sabine Sypré
	Tel.nr.	09 264 64 26
	GSM
	Lokaalnr.	150.022
	Categorie	Assisterend academisch personeel

Vakgroep Ontwikkelings-, Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie

Ontwikkelingspsychologie

	E-mail	Beatrijs Vandenkerckhove
	Tel.nr.	09 264 64 15
	GSM
	Lokaalnr.	150.056
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Joachim Waterschoot
	Tel.nr.	09 264 62 70
	GSM
	Lokaalnr.	150.058
	Categorie	Assisterend academisch personeel

	E-mail	Branko Vermote
	Tel.nr.	09 264 64 23
	GSM
	Lokaalnr.	150.035
	Categorie	Bursaal